Holandia ma wiele specjalnych rozwiązań podatkowych. Nasz system podatkowy ma co najmniej 130 ulg podatkowych. Każdego roku w grę wchodzą dziesiątki miliardów. Nie wiadomo jednak, w jakim stopniu programy przyczyniają się do realizacji zamierzonych celów. Ponadto ulgi podatkowe są rzadko korygowane lub znoszone, jeśli oceny wykazują, że są nieskuteczne.
Takie są wnioski Instytutu Gospodarki Publicznej (IPE). Niezależny, ekonomiczny organ think tank przeprowadził badania dotyczące oceny schematów podatkowych i działań następczych po tych ocenach.
„Dzięki naszym badaniom chcemy zwrócić uwagę na ulgi podatkowe, które okazały się nieskuteczne bez działań politycznych”, mówi dyrektor IPE Vinzenz Ziesemer. Badanie pokazuje, że wiele programów nigdy nie zostało poddanych ocenie. Ponad 120 miliardów euro zostało zarezerwowanych na ulgi podatkowe, które zostaną przedstawione Izbie Reprezentantów w Dniu Budżetu. To więcej niż wszystkie podatki pośrednie.
Przeanalizowano 110 schematów
Na potrzeby badania IPE przyjrzało się 45 miliardom euro ze 120 miliardów euro. Nie uwzględniono ulg podatkowych w podatku dochodowym oraz zwolnień z podatku energetycznego. Według organu think tanku są to elementy struktury podatkowej, a nie ulgi podatkowe. Nie uwzględniono również ułatwień podatkowych w zakresie emerytur, ponieważ zaciemniłoby to inne wyniki ze względu na ogromną kwotę.
IPE przeanalizowało łącznie 110 programów. Spośród nich 56 nigdy nie zostało poddanych ocenie. Oceniono 26 programów, ale bez wniosków dotyczących skuteczności. Mówiąc najprościej, oznacza to, że z 30 miliardów euro nie ma pewności, czy zostaną wydane efektywnie. Ponadto badanie pokazuje, że czternaście programów o wartości około 3,6 mld EUR jest tylko częściowo skutecznych. Ostatecznie dziewięć dotacji (7,4 mld euro) oceniono jako nieefektywne, pisze FD.
Własny dom
Największe nieefektywne ulgi podatkowe dotyczą domu zajmowanego przez właściciela. Mianowicie odliczenie odsetek od kredytu hipotecznego i odliczenie za niewielkie lub żadne zadłużenie na zakup domu. Odliczenie odsetek od kredytu hipotecznego mogło zostać nieznacznie zmniejszone, ale od 2023 r. odliczenie pozostanie na poziomie 37,05%. Odliczenie za niewielkie lub żadne zadłużenie na zakup domu (ustawa Hillen) zostanie wycofane w ciągu trzydziestu lat. Pomimo nieefektywności, hipotetyczna wartość czynszu pozostaje niezmieniona.
Inne nieskuteczne programy to odliczenie podatku od darowizn i podatku od zysków, odliczenie określonych kosztów opieki zdrowotnej, ulgi podatkowe od darowizn i spadków dla organizacji charytatywnych, jednorazowe zwolnienie z podatku od darowizn i spadków w przypadku domu zajmowanego przez właściciela (zwany także jubeltonem) oraz odliczenie na wydatki edukacyjne. Potrącenie wydatków na edukację zostało już zniesione, a zniesienie jubeltonu zostało zapowiedziane przez rząd, według FD.